第四卷 潘达罗斯射伤墨涅拉奥斯战事重起
众神坐在宙斯旁边,在黄金地上
召开大会,尊贵的赫柏给他们斟神液,
他们遥遥望着特洛亚人的都城,
高举金杯互祝健康,彼此问候。
克罗诺斯的儿子试用嘲弄的语调
刺激赫拉,意在言外,对她这样说:
“女神中间有两位帮助墨涅拉奥斯,
就是阿尔戈斯的赫拉和守护女神
雅典娜,她们坐在远外观望,很开心。
爱笑的阿佛罗狄忒总是袒护帕里斯,
使他侥幸,免于遭受死亡的命运,
现在他眼看快要丧生,她救了他一命。
胜利归于阿瑞斯宠爱的墨涅拉奥斯,
现在让我们考虑事情怎样发展,
我们是再挑起凶恶的战斗和可怕的喧嚣,
还是使双方的军队彼此友好相处?
如果友好相处为大家喜爱并欢迎,
那就让普里阿摩斯王的都城有人居住,
墨涅拉奥斯可以把海伦带回家去。”
他这样说,坐在他身边的雅典娜和赫拉
嘴里咕哝,心里想陷害特洛亚人。
雅典娜生她父亲的气,满腔愤怒,
却沉默无言;赫拉胸中平平静静,
一点火气没有,她对宙斯这样说:
“克罗诺斯的最可畏的儿子,你说的什么话?
你想怎样使我的辛苦不结果,不生效,
白白地劳累流汗,召集军队为普里阿摩斯
和他的儿子们制造灾难时把马累倒?
你想做什么都可以,但我们别的神不赞许。”
集云的神宙斯很气愤,对她这样说:
“好女神,普里阿摩斯国王和他的儿子们
怎样伤害了你,使你想要劫掠
特洛亚人的宏伟壮观的伊利昂城?
要是你能进入城门,越过高墙,
会生吞普里阿摩斯、普里阿摩斯的儿子们
和其他的特洛亚人的肉,才能息怒。
你想那样做就那样做,不要让这争吵
日后成为你我两位神之间的大龃龉。
还有一件事告诉你,你要记在心上,
在我想劫掠一座你所宠爱的人民
居住的城市的时候,你可不要阻碍
我的愤怒,而是让我为所欲为,
因为我已主动让了你,尽管心里不愿意。
在太阳和星光闪烁的天空下有人居住的
城市当中,神圣的伊利昂、普里阿摩斯
和普里阿摩斯的善于使用木枪的人民
是我心里最重视的,因为我的祭坛
从来没有缺少等量分享的宴飨、
奠酒、祭肉的香气和我应得的礼物。”
尊贵的牛眼睛的赫拉这样回答他说:
“我有三个最可爱的城市,阿尔戈斯、
斯巴达和街道宽阔开朗的迈锡尼,
你憎恨这些城市时可以毁灭它们,
我不会站出来保护它们,对它们很重视。
即使我心怀忌妒,那也无济于事,
因为你强大得多;但是我的辛劳
也不该不生效果,因为我也是天神,
出生自你出生的同一个种族,狡诈的神
克罗诺斯生下我,使我两方面受尊荣,
出身高贵,又被称为你的妻子,
你是全体永生的天神当中的统治者。
让我们为这事互相谦让,我让你,你让我,
其他的永生的天神自然会跟随我们。
你赶快命令雅典娜去到特洛亚人
和阿开奥斯人发出可怕的喧嚣的地方,
使特洛亚人首先违反他们的誓言,
做出有伤闻名的阿开奥斯人的事情。”
她这样说,人神的父亲听从她的话,
他对雅典娜说出有翼飞翔的话语:
“你去到特洛亚人和阿开奥斯人的军中,
使特洛亚人首先违反他们的誓言,
做出有伤闻名的阿开奥斯人的事情。”
他这样说,鼓励那位急于要行动的
女神雅典娜。女神从奥林波斯山下降,
有如狡诈的克罗诺斯之子放出流星,
作为对航海的水手或作战的大军的预兆,
发出朵朵炫目的闪光,非常明亮,
帕拉斯·雅典娜女神也这样降到地上,
跳到将士中间,所有驯马的特洛亚人
和胫甲精美的阿开奥斯人见到惊奇,
有人看旁边的人一眼对他这样说:
“我们又要有凶恶的战争和可怕的喧嚣,
或是给凡人分配战争的神宙斯
会把友谊安放在两支军队之间。”
阿开奥斯人和特洛亚人中有人这样说。
雅典娜女神化身为安特诺尔的儿子
拉奥多科斯,一个非常强大的矛兵,
混到特洛亚人中想找神样的潘达罗斯。
她发现吕卡昂的这个优秀的强大的儿子
站在那里,身边是从埃塞波斯河边
前来的手提大盾的兵士的强大行列,
她靠近站立,说出有翼飞翔的话语:
“吕卡昂的英勇儿子,你听从我的话吗?
那就放胆向墨涅拉奥斯射出快箭,
在特洛亚人,特别是阿勒珊德罗斯看来,
你将赢得感恩和名誉,从他那里
首先带走光荣的礼物,要是他看见
阿特柔斯的尚武的儿子墨涅拉奥斯
死在你箭下,放在悲惨的火葬堆上面。
你朝光荣的墨涅拉奥斯射出一箭,
向那出生自阳光的箭神阿波罗许愿,
在你回到家乡、神圣的泽勒亚城市时,
将献上用头生的羔羊做成的美好的百牲祭。”
雅典娜这样说,打动了这个蠢人的心。
他揭开用野羚羊角做成的光滑的弯弓,
那羚羊是他有一次当胸一箭杀死,
他在那里埋伏,在它从洞里跳出时,
射中它的胸膛,它想退回石洞里。
它头上的犄角长到足足十六掌长,
两只犄角由技艺高超的角匠加工,
粘接起来,全部磨光,安上金钩。
潘达罗斯把弓按在地上,上好弦,
他的英勇的伴侣们把盾牌举在他面前,
免得阿开奥斯尚武的儿子们在他射中
阿特柔斯尚武的儿子墨涅拉奥斯前扑过来。
他随即打开箭袋的盖子,取出一支
新的羽箭,上面带一串黑色的痛苦;
他很快把那支锋利的箭杆搭在弦上,
向那出生自阳光的箭神阿波罗许愿,
在他回到家乡、神圣的泽勒亚城市时,
将献上用头生的羔羊做成的美好的百牲祭。
他捏着箭杆的缺口和牛肠做成的弦,
把弓往后拉,弦靠近胸膛,铁箭头靠近弓。
他把大弓拉圆,弯弓当的一响,
弓弦大声鸣叫,那尖锐的箭头飞出去,
急于想在人丛中迅速飞行中的。
墨涅拉奥斯啊,那些永生永乐的天神
并没有忘记你;宙斯的赏赐战利品的女儿
首先站在你面前,挡开那尖锐的箭矢,
使它偏离肌肉,就像一个母亲
在她的孩子甜蜜地睡眠时,赶走苍蝇。
女神把箭杆引向腰带的黄金扣环
和胸甲的重叠处形成双重护卫的地方,
尖锐的箭头正好落在扣好的腰带上,
箭矢迅速穿过那条精制的腰带,
又迅速直入那无比精制的胸甲,
再射进他束在腰上作为保护肌肉的
挡箭的布带,那是他的最主要的保障,
箭还是穿过去,擦伤战士的表面肌肉,
一股黑色的血立刻从伤口流出来。
有如卡里亚城或墨奥尼埃城的妇女
用紫色来染象牙,制造遮马的面饰,
把它放在储藏室里面,尽管有许多
御车人想要来戴在笼头上,这面饰存起来,
是国王的珍宝、马儿的装饰、御车人的礼物。
墨涅拉奥斯啊,你的漂亮的大腿、小腿、
美好的脚脖子就是这样染上鲜血。
人民的国王阿伽门农看见黑血
从伤口涓涓流出,惊恐得浑身发颤;
英武的墨涅拉奥斯也这样吓得发抖。
在他看见筋带和倒刺没有陷入,
他的勇气又回到他的胸膛里面。
阿伽门农拉着墨涅拉奥斯的手,
深沉地呻吟着对他说,伴侣们也同声叹息:
“亲爱的弟弟,我献祭发誓,导致你死亡,
让你为阿开奥斯人与特洛亚人决斗,
特洛亚人却践踏他们的誓言,射中你,
盟誓、羊血、纯酒的祭奠和我们信赖的
双方的握手都没有产生应有的效果。
如果奥林波斯神不立刻惩罚这件事——
他迟早也会那样做——,敌人就要用他们的
脑袋、妻子和儿女给我们作大笔偿付。
有件事在我的灵魂和心里非常清楚,
神圣的伊利昂、普里阿摩斯和普里阿摩斯的
有木枪的人民遭毁灭的日子定会到来,
克罗诺斯的高坐宝座、住天上的儿子宙斯
会愤慨他们的欺诈,提着黑色大盾牌
向他们冲去。这些事定会实现成事实。
可是,墨涅拉奥斯啊,要是你这样死去,
度完你一生的命运,我为你感到痛苦。
我将蒙羞,回到干燥的阿尔戈斯,
全体阿开奥斯人都怀念他们的故乡,
我们将留下阿尔戈斯的海伦,给普里阿摩斯
和特洛亚人自夸的口实;你的事业未完成,
却躺在特洛亚原野,让泥土腐蚀尸骨。
傲慢的特洛亚人中间有人会跳上
光荣的墨涅拉奥斯的坟墓,这样嚷道:
‘但愿阿伽门农在每一件事情上
发泄愤怒,他把阿开奥斯人的军队
带到这里来,一事无成,把墨涅拉奥斯
留在这里,空船回到亲爱的祖国。’
有人会这样说,愿土地为我张开大口。”
金色头发的墨涅拉奥斯激励他说:
“你鼓起勇气,不要吓坏阿开奥斯军。
那锋利的箭头并没有击中我的要害,
它被我的发亮的腰带、里面的围裙
和打铜的匠人精心制造的布带挡住。”
阿伽门农主上这样回答他说:
“亲爱的弟弟墨涅拉奥斯,但愿如此。
著名的医师会迅速医治你的伤口,
敷上有效的药膏止住黑色的疼痛。”
他这样说,转身吩咐神样的传令官:
“塔尔提比奥斯,去召请阿斯克勒皮奥斯的儿子、
最高明的匠师马卡昂赶到这里来诊视
阿特柔斯的儿子、尚武的墨涅拉奥斯,
他已经被一个精通弓箭术的特洛亚人
或吕西亚人射中,那人得荣誉,我们得悲伤。”
他这样说,传令官听了,并没有不服从,
他去到披铜甲的阿开奥斯人的军队中间,
寻找战士马卡昂;他看见他站在那里,
身边是手提大盾的士兵的强大队伍,
他们是从牧马的特里卡跟随他前来这里。
他站在他旁边,说出有翼飞翔的话语:
“阿斯克勒皮奥斯的儿子,阿伽门农召唤你
前去诊视阿开奥斯人的长官、尚武的墨涅拉奥斯,
他已经被一个精通弓箭术的特洛亚人
或吕西亚人射中,那人得荣誉,我们得悲伤。”
他这样说,激动了他胸膛里的情绪;
他们穿过阿开奥斯人的浩荡军队,
到达金色头发的、受伤的战士那里,
他的身边聚集着一圈最英勇的将领,
神样的医师马卡昂站在他们中间。
他立刻从扣好的腰带上面把箭头取出,
他取出的时候,那锋利的倒刺往后脱落。
他动手解开那发亮的腰带、里面的围裙
和打铜的匠人精心制造出来的布带。
在他看见那锐利的箭头刺入的伤口时,
他把血吸出来,熟练地敷上解痛的药膏,
那是克戎好意给他父亲的赠礼。
他们为擅长呐喊的墨涅拉奥斯忙碌时,
手提盾牌的特洛亚人的队伍开来了,
阿开奥斯人也武装起来,准备战斗。
你不会看见神样的阿伽门农睡觉,
或是畏缩后退,不想同敌人作战,
他一心热衷于那使人获得荣誉的战争。
他把马匹和青铜装饰的战车留下来,
让佩赖奥斯之子普托勒迈奥斯的儿子、
他的侍从欧律墨冬在一旁照管它们;
阿伽门农再三吩咐他紧紧跟随,
好在他指挥全军,手脚疲劳时接应。
他徒步往前行走,检阅将士的行列。
看见有快马的达那奥斯人热心战斗,
他就站在他们面前,鼓励他们说:
“阿尔戈斯人,不要削弱你们的勇气,
父亲宙斯不会帮助赌假咒的人,
对那些首先违反誓言而害人的人,
秃鹫会去啄食他们的细嫩的肉,
我们将在攻占他们的城市的时候,
把他们的亲爱的妻子和儿女用船运走。”
看见有人不想参加可恨的战争,
他就用气愤的话把他们痛骂一顿:
“阿尔戈斯箭手们,可耻的东西,不害羞?
你们为什么这样惊慌地站在那里?
活像在广阔的草原上跑得很累的花斑鹿,
站着不动,心里没有一点勇气。
你们就是这样惊惶,不去打仗。
你们是等特洛亚人逼近有漂亮尾部的
船舶拖上岸停留的灰色大海的沙岸后,
好知道克罗诺斯的儿子向你们伸手?”
他这样在将士的行列中检阅,发布命令;
他穿过将士的队伍,到克里特人那里,
这些人在伊多墨纽斯身边武装起来。
伊多墨纽斯站在前列,像野猪那样凶猛,
墨里奥涅斯在催促殿后的纵队进行。
人民的国王阿伽门农看见了很喜欢,
他立刻用温和的话对伊多墨纽斯这样说:
“伊多墨纽斯,在那些有快马的达那奥斯人中,
我特别尊重你,在战争中,在别的事务里,
在阿尔戈斯人的英勇领袖们用调酒缸
调和议事长老的晶莹的酒浆的宴会上,
我都是如此。其他的长头发的阿开奥斯人
只饮一份,你的杯子和我的一样
都是斟满的,你的心可以随时叫你饮。
你奋起战斗,像你从前答应的那样。”
克里特人的长官伊多墨纽斯回答说:
“阿特柔斯的儿子,我一定成为你的
忠实伴侣,就像我当初点头答应。
你去鼓励别的长头发的阿开奥斯人,
我们好立刻参战,特洛亚人破坏了盟誓,
死亡和苦难今后将临到他们头上,
因为他们首先违反神圣的誓言。”
他这样说,阿特柔斯的儿子往前走,
心里非常喜欢;他穿过战士的队伍,
到达两个闻名的战士埃阿斯那里,
他们正在武装,有一群步兵跟随。
有如一个牧羊人从瞭望处看见浓云
在西风的怒吼下漂到海上,漂过海面,
引起大飓风,他从远处看,比沥青还黑,
他一见就发抖,把羊群赶到岩洞下面,
宙斯养育的青年的密集队伍黑压压,
举起盾牌和长枪,他们就是这样
在两个埃阿斯的身边奔赴杀人的战斗。
阿伽门农主上看见了,心里很喜欢,
他用有翼飞翔的话语对他们这样说:
“两位埃阿斯,披铜甲的阿尔戈斯人的领袖,
对于你们我不下命令,也不用鼓励,
你们自己会叫士兵勇于战斗。
父亲宙斯、雅典娜女神、阿波罗在上,
但愿这种精神在全军的胸中呈现,
普里阿摩斯国王的都城很快会低头,
在我们的长枪下面陷落,夷为平地。”
他这样说,离开他们,到别人那里。
他遇见皮洛斯人的声音清晰的演说家涅斯托尔,
那人在部署他的伴侣,鼓励他们
在强大的佩拉贡、阿拉斯托尔、克罗弥奥斯、
海蒙王和士兵的牧者比阿斯的率领下参战。
他先部署乘车的战士和他们的车马,
许多勇敢的步兵列在他们后面,
步兵是战斗的堡垒;他却把胆怯的士兵
赶到中间,他们不得不被迫战斗。
他先吩咐乘车的战士,叫他们把马儿
好生控制,不要乱纷纷进入人丛里:
“不要让任何人信赖自己的御马术和勇气,
很想在别人前头同特洛亚人作战,
也不要让他后退,后退会削弱力量。
但一个战士从自己的车子所在的地方
驶到敌人的车前,就让他举枪刺杀,
那样作战好得多;从前的人就是这样
毁灭城市,胸中有这种心情和意志。”
老人很熟悉旧日的战斗,他这样鼓励人。
阿伽门农主上看见了,心里很喜欢,
他用有翼飞翔的话语对他这样说:
“老人家,但愿你的膝头听你使唤,
你的力量稳定,有如你胸中的精神。
可是恼人的老年在折磨你,愿别的将领
有你这样的年纪,你青春永葆如年轻人。”
革瑞尼亚的乘车上阵的涅斯托尔回答说:
“阿特柔斯的儿子,我希望仍像是当年
我杀死神样的埃柔塔利昂时那样的人,
但众神并不同时把一切好处赠送人。
我当时年纪轻轻,现在老年压迫我。
我依然要和乘车的战士生活在一起,
在劝告和言语上面对他们进行教育,
这是老年人的权利。长枪由比我年轻、
对自己的力量有信心的人挥舞投掷。”
他这样说,阿特柔斯之子高兴地往前走。
他发现佩特奥斯之子、御马的墨涅斯透斯
站在那里,身边是发出呼喊的雅典人。
足智多谋的奥德修斯站在附近,
他的身边是强壮的克法勒涅斯人的行列,
他们站在那里不动,因为他们没有
听见作战的呼声,驯马的特洛亚人
和阿开奥斯人的队伍刚刚开始行动,
这些人在那里等待阿开奥斯人的队伍
发动战斗,向着特洛亚人进攻。
人民的国王阿伽门农责备他们,
用有翼飞翔的话语对他们两人这样说:
“佩特奥斯的儿子、宙斯养育的国王,
还有你,最善于出恶劣诡计的、狡猾的人,
你们为什么退缩,站在远处等别人?
你们应该站在作战阵线的最前列,
坚定不移地上前迎接激烈战斗。
在阿开奥斯人为长老备办宴会的时候,
你们是首先听见我邀请赴宴的人,
那时候你们喜欢吃烤肉、喝蜂蜜那样甜的
一杯杯的酒,想喝多久就喝多久。
现在你们却乐意看见阿开奥斯人的
哪怕有十支队伍在前头无情地作战。”
足智多谋的奥德修斯斜着眼对他说:
“阿特柔斯之子,从你的齿篱里溜出了什么话?
你怎么能说,在阿开奥斯人对驯马的特洛亚人
发动激烈的战斗时我们不起劲作战?
你将看见,只要你愿意,又很需要,
特勒马科斯的父亲会冲杀在特洛亚人的
先锋战士中;你的话是空空洞洞的风。”
阿伽门农知道奥德修斯生气了,
他把话收回,含笑对他赔礼道歉:
“拉埃尔特斯的儿子、大神宙斯的后裔、
足智多谋的奥德修斯,我不想对你
过分谴责,也不想催促你;我知道你胸中
有一颗友好的心,我们的想法相近。
如果我说了难听的话,这些事日后
可以补救,愿众神使它们不生效果。”
他这样说,离开他们,到别人那里去。
他发现提丢斯的儿子,有雄心的狄奥墨得斯
站在他的车马紧密相连的战车上,
身边是卡帕纽斯的儿子斯特涅洛斯。
阿伽门农主上看见了,狠狠地谴责他,
用一些有翼飞翔的话语对他这样说:
“哎呀,英勇的驯马战士提丢斯的儿子,
你为什么畏缩,望着战阵的隙地?
提丢斯从来不喜欢这样缩头缩脑,
他总是在他的伴侣的前头同敌人战斗,
正如见过他苦战的人所说,我从没有
和他相遇见过他,但众口同说他超群。
他到过迈锡尼,不是作为敌对的人,
而是宾客,同波吕涅克斯一起去召集军队,
当时他们要攻打特拜的神圣城墙,
他们热烈请求给他们最好的盟军。
迈锡尼人愿意给他们,答应他们的要求,
但宙斯显示凶兆,改变了他们的心意。
他们离开那里,到达阿索波斯河边,
那里芦苇丛生,可作铺床之用,
阿开奥斯人派遣提丢斯去传达信息。
他向前行走,发现卡德摩斯国王的
许多儿子在埃特奥克勒斯的宫中饮宴。
那乘车作战的提丢斯是个陌生的客人,
却无所畏惧,他只身处在卡德墨亚人中,
向他们挑战,比赛武功,轻易获胜,
暗自佑助他的是雅典娜,一位女神。
那些用刺棒赶马的卡德墨亚人生气了,
趁他往回走时,设下强大的埋伏,
由五十个年轻人组成,两个队长是
海蒙的儿子、有似永生的天神的迈昂
和奥托福诺斯国王的儿子、坚决作战的
波吕丰特斯,提丢斯给他们可耻的命运,
把他们杀死,只让一个人逃回家去,
他遵照众神显示的预兆放走了迈昂。
埃托利亚人提丢斯就是这样的人,
儿子作战却不如他,只是大会上比他强。”
他这样说,强大的狄奥墨得斯不回答,
对这位可敬的国王的谴责尊重在心。
但是光荣的卡帕纽斯的儿子回答说:
“阿特柔斯的儿子,你知道怎样说真话,
就不要作假。我们宣称我们比父辈强;
我们把那座有七个城门的特拜攻下来,
当时我们率领较少的军队前去攻打较强的城墙,
我们信赖的是众神的预兆和宙斯的佑助;
他们则由于自己的傲慢而遭毁灭,
你不要视我们的父辈与我们同样光荣。”
强大的狄奥墨得斯侧目而视,对他说:
“老兄,坐下来不言语,请听我说的话。
我不生阿伽门农、将士的牧者的气,
他正在鼓励胫甲精美的阿开奥斯人
勇敢地投入战斗;如果阿开奥斯人
杀死特洛亚人,攻占神圣的伊利昂,
光荣归于他;如果阿开奥斯人被杀死,
他也最哀伤。让我们想想自己的勇气。”
他这样说,全副武装从车上跳下来,
他这一跳,国王胸前的铜甲琅琅作响,
甚至最勇敢的战士见了也不免畏惧。
有如海浪在西风的推动下,一个接一个
冲击那回响的沙滩,在海面露出浪头,
随即在地上打散,发出巨大的声吼,
拱着背涌向岬角,吐出咸味的泡沫,
达那奥斯人的队伍就是这样出动,
一队接一队,继续不断,奔赴战场。
每个将领给自己的士兵下达命令,
士兵们默默地行进,甚至有人会以为
那些跟随的人胸中没有声音,
他们保持缄默,是因为惧怕长官,
身上的彩色铠甲却不断闪烁光灿。
特洛亚人则像无数的母羊站在
富翁的院子里,让人挤出白色的乳浆,
它们不断咩叫回应羔羊的叫声,
特洛亚人的战呼就是这样从军中
爆发出来,使用的不是一种语言,
这些人从各地方召来,语言混杂。
特洛亚人由战神催促,阿尔戈斯人
是目光炯炯的帕拉斯·雅典娜、恐怖神、击溃神
和不住地逼近的争吵神催动,这位女神
是杀人的阿瑞斯的妹妹和伴侣,她起初很小,
不久便头顶苍穹,升上天,脚踩大地。
她现在穿过人群,把共同的争吵扔到
他们中间,迅速激起沉痛的呻吟。
在他们相遇,来到同一个地点的时候,
无数的盾牌、长枪和身披铜甲的战士
冲突起来。有突出的圆形装饰的盾牌
互相猛烈撞击,发出巨大的响声。
被杀人的痛苦和杀人的人的胜利欢呼
混成一片,殷红的鲜血流满地面。
有如冬季的两条河流从高高的山上,
从高处的源泉泄到两个峡谷相接处,
在深谷当中把它们的洪流汇合起来,
牧人在山中远处听得见那里的响声,
呐喊和悲声也这样从两军激战中发出。
安提洛科斯首先杀死特洛亚人的将领、
先锋中的勇士、塔吕西奥斯之子埃克波洛斯。
他首先刺中他的饰有马鬃的盔顶,
刺进他的前额,铜尖直入骨头,
黑暗罩住眼睛,他在激烈的战斗中
像一座高耸的望楼那样倒在地上。
他倒下的时候,高傲的阿班特斯人的领袖、
卡尔科冬之子埃勒斐诺尔抓住他的脚,
在箭矢下把他拖走,想剥夺他的铠甲,
但是他的努力只有短暂的时间。
他拖尸的时候,心高志大的阿革诺尔
趁他弯下腰去,肋部暴露在外,
用尖锐的铜枪刺中他,使他手脚无力。
埃勒斐诺尔的灵魂便离去,在他的尸首上
展开了特洛亚人和阿开奥斯人的痛苦的争夺,
他们像狼那样互相冲击,人使人摇晃。
特拉蒙国王的儿子埃阿斯一枪击中了
安特缪的儿子、健壮的青年西摩埃西奥斯,
他的母亲在西摩埃斯河边生下他,
当时她从伊达山下来,随父母牧羊,
为此这人的名字叫做西摩埃西奥斯。
可是他不能报答双亲的养育之恩,
只缘生命短促,死在埃阿斯的枪尖下。
他在前进时,右乳旁的胸部先被刺中,
那支铜枪迎面穿过他的肩膀,
他就像黑杨树那样倒在地上的尘土里,
那棵树生长在一块大洼地的凹陷地带,
树干光滑,顶上长出茂盛的枝叶,
造车的工匠用发亮的铁刀把它砍倒,
要把它弄弯来做漂亮车子的轮缘,
它现在躺在河岸上面,等待风干。
宙斯的后裔埃阿斯就这样杀死安特缪之子
西摩埃西奥斯。普里阿摩斯之子、胸甲闪亮的
安提福斯自人丛当中把锋利的长枪
投向埃阿斯,没击中目标,却刺着奥德修斯的
正拖尸体的勇敢的伴侣琉科斯的腹股沟,
他倒在尸体上,手一松尸体滑掉了。
奥德修斯为伴侣的死亡心里很生气,
他披着闪亮的铜甲,穿过前锋的战士,
逼近敌人,站在那里,四下一望,
掷出他的发亮的长枪;他投掷的时候,
特洛亚人往后退。那支枪没有白投,
击中普里阿摩斯的私生子得摩科昂,
那人来自饲养快马的阿彼多斯。
奥德修斯为伴侣的死亡心里生气,
用长枪击中那人的太阳穴,铜头从另一边的
太阳穴穿出,黑暗笼罩他的眼睛,
他砰的一声倒下,铠甲琅琅作响。
先锋战士和光荣的赫克托尔往后退却,
阿尔戈斯人大声欢呼,拖走尸体,
更向前逼近。阿波罗从特洛亚城上
往下望见,很生气,他呼唤特洛亚人:
“驯马的特洛亚人,振作起来,不要向
阿尔戈斯人让步;他们的肌肉非石头,也非铁做,
在他们被击中的时候,肌肉不能抵抗
那刺人的铜枪。何况美发的忒提斯的儿子
阿基琉斯不参战,在船边伤心生气。”
这可畏的天神自城上这样说;宙斯的女儿、
出生在特里托尼斯湖畔的最光荣的女神
见阿开奥斯人不起劲,她穿过人群激励他们。
于是阿马里科斯的儿子狄奥瑞斯国王
陷入命运的罗网,一块石头击中
他右边的脚脖子,是英布拉索斯的儿子、
色雷斯人的领袖、来自埃诺斯地方的
佩罗奥斯扔来,石头把两条韧带和骨头
完全砸坏,这人便倒在尘土里面,
双手伸向他的伴侣,释放出灵魂。
那击中他的佩罗奥斯跑上去,一枪刺中
他的肚脐,他的肠子落到地上,
一片黑暗飘来笼罩住他的眼睛。
埃托利亚人托阿斯一标枪击中回退的
佩罗奥斯乳上面的胸膛,铜尖刺中肺里;
托阿斯走到他身边,把强劲的矛头拔出
他的胸膛,再随手抽出一把利剑,
戳进他的肚皮,夺去了他的性命。
托阿斯没剥夺铠甲,因为有许多伴侣,
挽顶髻的色雷斯人站在死者旁边,
手握长枪驱赶托阿斯,尽管他仪表
魁梧、强壮、高贵,还是摇晃着后退。
他们两人就这样并肩躺在尖埃里,
色雷斯人的领袖和披铜甲的埃佩奥斯人的领袖,
他们的尸体周围有许多人同样被杀死。
没有哪个还没有受箭伤或被锋利的
铜枪刺中的人由帕拉斯·雅典娜引导,
在人丛中走动,保卫不受箭矢袭击,
会指责这场战斗是一件轻松的事情,
因为有那么多特洛亚人和阿开奥斯人
在那天彼此挨近躺着,面向尘土。
ΙΛΙΑΔΟΣ Δ
Oἱ δὲ θεοὶ πὰρ Ζηνὶ καθήμενοι ἠγορόωντο
χρυσέῳ ἐν δαπέδῳ, μετὰ δέ σφισι πότνια Ἥβη
νέκταρ ἐῳνοχόει· τοὶ δὲ χρυσέοις δεπάεσσι
δειδέχατ᾽ ἀλλήλους,Τρώων πόλιν εἰσορόωντες.
αὐτίκ᾽ ἐπειρᾶτο Κρονίδης ἐρεθιζέμεν Ἥρην
κερτομίοις ἐπέεσσι,παραβλήδην ἀγορεύων·
“δοιαὶ μὲν Μενελάῳ ἀρηγόνες εἰσὶ θεάων,
Ἥρη τ᾽ Ἀργείη καὶ Ἀλαλκομενηῒς Ἀθήνη.
ἀλλ᾽ ἦ τοι ταὶ νόσφι καθήμεναι εἰσορόωσαι
τέρπεσθον· τῷ δ᾽ αὖτε φιλομειδὴς Ἀφροδίτη
αἰεὶ παρμέμβλωκε καὶ αὐτοῦ κῆρας ἀμύνει·
καὶ νῦν ἐξεσάωσεν ὀϊόμενον θανέεσθαι.
ἀλλ᾽ ἦ τοι νίκη μὲν ἀρηϊφίλου Μενελάου·
ἡμεῖς δὲ φραζώμεθ᾽ ὅπως ἔσται τάδε ἔργα,
ἤ ῥ᾽ αὖτις πόλεμόν τε κακὸν καὶ φύλοπιν αἰνὴν
ὄρσομεν, ἦ φιλότητα μετ᾽ ἀμφοτέροισι βάλωμεν.
εἰ δ᾽ αὖ πως τόδε πᾶσι φίλον καὶ ἡδὺ γένοιτο,
ἦ τοι μὲν οἰκέοιτο πόλις Πριάμοιο ἄνακτος,
αὖτις δ᾽ Ἀργείην Ἑλένην Μενέλαος ἄγοιτο.”
Ὣς ἔφαθ᾽, αἱ δ᾽ ἐπέμυξαν Ἀθηναίη τε καὶ Ἥρη·
πλησίαι αἵ γ᾽ ἥσθην, κακὰ δὲ Τρώεσσι μεδέσθην.
ἦ τοι Ἀθηναίη ἀκέων ἦν οὐδέ τι εἶπε,
σκυζομένη Διὶ πατρί,χόλος δέ μιν ἄγριος ᾕρει·
Ἥρῃ δ᾽ οὐκ ἔχαδε στῆθος χόλον, ἀλλὰ προσηύδα·
“αἰνότατε Κρονίδη,ποῖον τὸν μῦθον ἔειπες·
πῶς ἐθέλεις ἅλιον θεῖναι πόνον ἠδ᾽ ἀτέλεστον,
ἱδρῶ θ᾽ ὃν ἵδρωσα μόγῳ, καμέτην δέ μοι ἵπποι
λαὸν ἀγειρούσῃ,Πριάμῳ κακὰ τοῖό τε παισίν.
ἕρδ᾽· ἀτὰρ οὔ τοι πάντες ἐπαινέομεν θεοὶ ἄλλοι.”
Tὴν δὲ μέγ᾽ ὀχθήσας προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·
“δαιμονίη,τί νύ σε Πρίαμος Πριάμοιό τε παῖδες
τόσσα κακὰ ῥέζουσιν, ὅ τ᾽ ἀσπερχὲς μενεαίνεις
Ἰλίου ἐξαλαπάξαι ἐϋκτίμενον πτολίεθρον;
εἰ δὲ σύ γ᾽ εἰσελθοῦσα πύλας καὶ τείχεα μακρὰ
ὠμὸν βεβρώθοις Πρίαμον Πριάμοιό τε παῖδας
ἄλλους τε Τρῶας, τότε κεν χόλον ἐξακέσαιο.
ἕρξον ὅπως ἐθέλεις· μὴ τοῦτό γε νεῖκος ὀπίσσω
σοὶ καὶ ἐμοὶ μέγ᾽ ἔρισμα μετ᾽ ἀμφοτέροισι γένηται.
ἄλλο δέ τοι ἐρέω, σὺ δ᾽ ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇσιν·
ὁππότε κεν καὶ ἐγὼ μεμαὼς πόλιν ἐξαλαπάξαι
τὴν ἐθέλω ὅθι τοι φίλοι ἀνέρες ἐγγεγάασι,
μή τι διατρίβειν τὸν ἐμὸν χόλον,ἀλλά μ᾽ ἐᾶσαι·
καὶ γὰρ ἐγὼ σοὶ δῶκα ἑκὼν ἀέκοντί γε θυμῷ.
αἳ γὰρ ὑπ᾽ ἠελίῳ τε καὶ οὐρανῷ ἀστερόεντι
ναιετάουσι πόληες ἐπιχθονίων ἀνθρώπων,
τάων μοι περὶ κῆρι τιέσκετο Ἴλιος ἱρὴ
καὶ Πρίαμος καὶ λαὸς ἐϋμμελίω Πριάμοιο.
οὐ γάρ μοί ποτε βωμὸς ἐδεύετο δαιτὸς ἐΐσης,
λοιβῆς τε κνίσης τε· τὸ γὰρ λάχομεν γέρας ἡμεῖς.”
Tὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα βοῶπις πότνια Ἥρη·
“ἦ τοι ἐμοὶ τρεῖς μὲν πολὺ φίλταταί εἰσι πόληες,
Ἄργός τε Σπάρτη τε καὶ εὐρυάγυια Μυκήνη·
τὰς διαπέρσαι,ὅτ᾽ ἄν τοι ἀπέχθωνται περὶ κῆρι·
τάων οὔ τοι ἐγὼ πρόσθ᾽ ἵσταμαι οὐδὲ μεγαίρω.
εἴ περ γὰρ φθονέω τε καὶ οὐκ εἰῶ διαπέρσαι,
οὐκ ἀνύω φθονέουσ᾽,ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτερός ἐσσι.
ἀλλὰ χρὴ καὶ ἐμὸν θέμεναι πόνον οὐκ ἀτέλεστον·
καὶ γὰρ ἐγὼ θεός εἰμι, γένος δέ μοι ἔνθεν ὅθεν σοί,
καί με πρεσβυτάτην τέκετο Κρόνος ἀγκυλομήτης,
ἀμφότερον,γενεῇ τε καὶ οὕνεκα σὴ παράκοιτις
κέκλημαι, σὺ δὲ πᾶσι μετ᾽ ἀθανάτοισιν ἀνάσσεις.
ἀλλ᾽ ἦ τοι μὲν ταῦθ᾽ ὑποείξομεν ἀλλήλοισι,
σοὶ μὲν ἐγώ,σὺ δ᾽ ἐμοί· ἐπὶ δ᾽ ἕψονται θεοὶ ἄλλοι
ἀθάνατοι· σὺ δὲ θᾶσσον Ἀθηναίῃ ἐπιτεῖλαι
ἐ λθεῖν ἐς Τρώων καὶ Ἀχαιῶν φύλοπιν αἰνήν,
πειρᾶν δ᾽ ὥς κε Τρῶες ὑπερκύδαντας Ἀχαιοὺς
ἄρξωσι πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσασθαι.”
Ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἀπίθησε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε·
αὐτίκ᾽ Ἀθηναίην ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
“αἶψα μάλ᾽ ἐς στρατὸν ἐλθὲ μετὰ Τρῶας καὶ Ἀχαιούς,
πειρᾶν δ᾽ ὥς κε Τρῶες ὑπερκύδαντας Ἀχαιοὺς
ἄρξωσι πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσασθαι.”
Ὣς εἰπὼν ὄτρυνε πάρος μεμαυῖαν Ἀθήνην,
βῆ δὲ κατ᾽ Οὐλύμποιο καρήνων ἀΐξασα.
οἷον δ᾽ ἀστέρα ἧκε Κρόνου πάϊς ἀγκυλομήτεω,
ἢ ναύτῃσι τέρας ἠὲ στρατῷ εὐρέϊ λαῶν,
λαμπρόν· τοῦ δέ τε πολλοὶ ἀπὸ σπινθῆρες ἵενται·
τῷ ἐϊκυῖ᾽ ἤϊξεν ἐπὶ χθόνα Παλλὰς Ἀθήνη,
κὰδ δ᾽ ἔθορ᾽ ἐς μέσσον· θάμβος δ᾽ ἔχεν εἰσορόωντας
Τρῶάς θ᾽ ἱπποδάμους καὶ ἐϋκνήμιδας Ἀχαιούς·
ὧδε δέ τις εἴπεσκεν ἰδὼν ἐς πλησίον ἄλλον·
“ἦ ῥ᾽ αὖτις πόλεμός τε κακὸς καὶ φύλοπις αἰνὴ
ἔσσεται, ἢ φιλότητα μετ᾽ ἀμφοτέροισι τίθησι
Ζεύς, ὅς τ᾽ ἀνθρώπων ταμίης πολέμοιο τέτυκται.”
Ὣς ἄρα τις εἴπεσκεν Ἀχαιῶν τε Τρώων τε.
δ᾽ ἀνδρὶ ἰκέλη Τρώων κατεδύσεθ᾽ ὅμιλον,
Λαοδόκῳ Ἀντηνορίδῃ,κρατερῷ αἰχμητῇ,
Πάνδαρον ἀντίθεον διζημένη,εἴ που ἐφεύροι.
εὗρε Λυκάονος υἱὸν ἀμύμονά τε κρατερόν τε
ἑσταότ᾽· ἀμφὶ δέ μιν κρατεραὶ στίχες ἀσπιστάων
λαῶν, οἵ οἱ ἕποντο ἀπ᾽ Αἰσήποιο ῥοάων.
ἀγχοῦ δ᾽ ἱσταμένη ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
“ἦ ῥά νύ μοί τι πίθοιο,Λυκάονος υἱὲ δαΐφρον;
τλαίης κεν Μενελάῳ ἐπιπροέμεν ταχὺν ἰόν,
πᾶσι δέ κε Τρώεσσι χάριν καὶ κῦδος ἄροιο,
ἐκ πάντων δὲ μάλιστα Ἀλεξάνδρῳ βασιλῆϊ.
τοῦ κεν δὴ πάμπρωτα παρ᾽ ἀγλαὰ δῶρα φέροιο,
αἴ κεν ἴδῃ Μενέλαον ἀρήϊον Ἀτρέος υἱὸν
σῷ βέλεϊ δμηθέντα πυρῆς ἐπιβάντ᾽ ἀλεγεινῆς.
ἀλλ᾽ ἄγ᾽ ὀΐστευσον Μενελάου κυδαλίμοιο,
εὔχεο δ᾽ Ἀπόλλωνι Λυκηγενέϊ κλυτοτόξῳ
ἀρνῶν πρωτογόνων ῥέξειν κλειτὴν ἑκατόμβην
οἴκαδε νοστήσας ἱερῆς εἰς ἄστυ Ζελείης.”
Ὣς φάτ᾽ Ἀθηναίη,τῷ δὲ φρένας ἄφρονι πεῖθεν.
αὐτίκ᾽ ἐσύλα τόξον ἐΰξοον ἰξάλου αἰγὸς
ἀγρίου, ὅν ῥά ποτ᾽ αὐτὸς ὑπὸ στέρνοιο τυχήσας
πέτρης ἐκβαίνοντα δεδεγμένος ἐν προδοκῇσι
βεβλήκει πρὸς στῆθος· ὁ δ᾽ ὕπτιος ἔμπεσε πέτρῃ.
τοῦ κέρα ἐκ κεφαλῆς ἑκκαιδεκάδωρα πεφύκει·
καὶ τὰ μὲν ἀσκήσας κεραοξόος ἤραρε τέκτων,
πᾶν δ᾽ εὖ λειήνας χρυσέην ἐπέθηκε κορώνην.
καὶ τὸ μὲν εὖ κατέθηκε τανυσσάμενος ποτὶ γαίῃ
ἀγκλίνας· πρόσθεν δὲ σάκεα σχέθον ἐσθλοὶ ἑταῖροι,
μὴ πρὶν ἀναΐξειαν ἀρήϊοι υἷες Ἀχαιῶν,
πρὶν βλῆσθαι Μενέλαον ἀρήϊον Ἀτρέος υἱόν.
αὐτὰρ ὁ σύλα πῶμα φαρέτρης,ἐκ δ᾽ ἕλετ᾽ ἰὸν
ἀβλῆτα πτερόεντα,μελαινέων ἕρμ᾽ ὀδυνάων·
αἶψα δ᾽ ἐπὶ νευρῇ κατεκόσμει πικρὸν ὀϊστόν,
εὔχετο δ᾽ Ἀπόλλωνι Λυκηγενέϊ κλυτοτόξῳ
ἀρνῶν πρωτογόνων ῥέξειν κλειτὴν ἑκατόμβην
οἴκαδε νοστήσας ἱερῆς εἰς ἄστυ Ζελείης.
ἕλκε δ᾽ ὁμοῦ γλυφίδας τε λαβὼν καὶ νεῦρα βόεια·
νευρὴν μὲν μαζῷ πέλασεν, τόξῳ δὲ σίδηρον.
αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ κυκλοτερὲς μέγα τόξον ἔτεινε,
λίγξε βιός, νευρὴ δὲ μέγ᾽ ἴαχεν, ἆλτο δ᾽ ὀϊστὸς
ὀξυβελὴς,καθ᾽ ὅμιλον ἐπιπτέσθαι μενεαίνων.
Oὐδὲ σέθεν,Μενέλαε,θεοὶ μάκαρες λελάθοντο
ἀθάνατοι, πρώτη δὲ Διὸς θυγάτηρ ἀγελείη,
ἥ τοι πρόσθε στᾶσα βέλος ἐχεπευκὲς ἄμυνεν.
ἡ δὲ τόσον μὲν ἔεργεν ἀπὸ χροὸς,ὡς ὅτε μήτηρ
παιδὸς ἐέργῃ μυῖαν,ὅθ᾽ ἡδέϊ λέξεται ὕπνῳ,
αὐτὴ δ᾽ αὖτ᾽ ἴθυνεν ὅθι ζωστῆρος ὀχῆες
χρύσειοι σύνεχον καὶ διπλόος ἤντετο θώρηξ.
ἐν δ᾽ ἔπεσε ζωστῆρι ἀρηρότι πικρὸς ὀϊστός·
διὰ μὲν ἂρ ζωστῆρος ἐλήλατο δαιδαλέοιο,
καὶ διὰ θώρηκος πολυδαιδάλου ἠρήρειστο
μίτρης θ᾽, ἣν ἐφόρει ἔρυμα χροὸς,ἕρκος ἀκόντων,
ἥ οἱ πλεῖστον ἔρυτο· διαπρὸ δὲ εἴσατο καὶ τῆς.
ἀκρότατον δ᾽ ἄρ᾽ ὀϊστὸς ἐπέγραψε χρόα φωτός·
αὐτίκα δ᾽ ἔρρεεν αἷμα κελαινεφὲς ἐξ ὠτειλῆς.
Ὣς δ᾽ ὅτε τίς τ᾽ ἐλέφαντα γυνὴ φοίνικι μιήνῃ
Μῃονὶς ἠὲ Κάειρα,παρήϊον ἔμμεναι ἵππων·
κεῖται δ᾽ ἐν θαλάμῳ,πολέες τέ μιν ἠρήσαντο
ἱππῆες φορέειν· βασιλῆϊ δὲ κεῖται ἄγαλμα,
ἀμφότερον κόσμός θ᾽ ἵππῳ ἐλατῆρί τε κῦδος·
τοῖοί τοι,Μενέλαε,μιάνθην αἵματι μηροὶ
εὐφυέες κνῆμαί τε ἰδὲ σφυρὰ κάλ᾽ ὑπένερθε.
῾Pίγησεν δ᾽ ἄρ᾽ ἔπειτα ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων,
ὡς εἶδεν μέλαν αἷμα καταρρέον ἐξ ὠτειλῆς·
ῥίγησεν δὲ καὶ αὐτὸς ἀρηΐφιλος Μενέλαος.
ὡς δὲ ἴδεν νεῦρόν τε καὶ ὄγκους ἐκτὸς ἐόντας,
ἄψορρόν οἱ θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἀγέρθη.
τοῖς δὲ βαρὺ στενάχων μετέφη κρείων Ἀγαμέμνων,
χειρὸς ἔχων Μενέλαον,ἐπεστενάχοντο δ᾽ ἑταῖροι·
“φίλε κασίγνητε,θάνατόν νύ τοι ὅρκι᾽ ἔταμνον,
οἶον προστήσας πρὸ Ἀχαιῶν Τρωσὶ μάχεσθαι,
ὥς σ᾽ ἔβαλον Τρῶες, κατὰ δ᾽ ὅρκια πιστὰ πάτησαν.
οὐ μέν πως ἅλιον πέλει ὅρκιον αἷμά τε ἀρνῶν
σπονδαί τ᾽ ἄκρητοι καὶ δεξιαὶ,ᾗς ἐπέπιθμεν.
εἴ περ γάρ τε καὶ αὐτίκ᾽ Ὀλύμπιος οὐκ ἐτέλεσσεν,
ἔκ τε καὶ ὀψὲ τελεῖ, σύν τε μεγάλῳ ἀπέτισαν,
σὺν σφῇσιν κεφαλῇσι γυναιξί τε καὶ τεκέεσσιν.
εὖ γὰρ ἐγὼ τόδε οἶδα κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν·
ἔσσεται ἦμαρ ὅτ᾽ ἄν ποτ᾽ ὀλώλῃ Ἴλιος ἱρὴ
καὶ Πρίαμος καὶ λαὸς ἐϋμμελίω Πριάμοιο,
Ζεὺς δέ σφι Κρονίδης ὑψίζυγος,αἰθέρι ναίων,
αὐτὸς ἐπισσείῃσιν ἐρεμνὴν αἰγίδα πᾶσι
τῆσδ᾽ ἀπάτης κοτέων· τὰ μὲν ἔσσεται οὐκ ἀτέλεστα·
ἀλλά μοι αἰνὸν ἄχος σέθεν ἔσσεται,ὦ Μενέλαε,
αἴ κε θάνῃς καὶ πότμον ἀναπλήσῃς βιότοιο.
καί κεν ἐλέγχιστος πολυδίψιον Ἄργος ἱκοίμην·
αὐτίκα γὰρ μνήσονται Ἀχαιοὶ πατρίδος αἴης·
κὰδ δέ κεν εὐχωλὴν Πριάμῳ καὶ Τρωσὶ λίποιμεν
Ἀργείην Ἑλένην· σέο δ᾽ ὀστέα πύσει ἄρουρα
κειμένου ἐν Τροίῃ ἀτελευτήτῳ ἐπὶ ἔργῳ.
καί κέ τις ὧδ᾽ ἐρέει Τρώων ὑπερηνορεόντων
τύμβῳ ἐπιθρῴσκων Μενελάου κυδαλίμοιο·
῾αἴθ᾽ οὕτως ἐπὶ πᾶσι χόλον τελέσει᾽ Ἀγαμέμνων,
ὡς καὶ νῦν ἅλιον στρατὸν ἤγαγεν ἐνθάδ᾽ Ἀχαιῶν,
καὶ δὴ ἔβη οἶκόνδε φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν
σὺν κεινῇσιν νηυσὶ,λιπὼν ἀγαθὸν Μενέλαον.
ὥς ποτέ τις ἐρέει· τότε μοι χάνοι εὐρεῖα χθών.”
Tὸν δ᾽ ἐπιθαρσύνων προσέφη ξανθὸς Μενέλαος·
“θάρσει, μηδέ τί πω δειδίσσεο λαὸν Ἀχαιῶν·
οὐκ ἐν καιρίῳ ὀξὺ πάγη βέλος, ἀλλὰ πάροιθεν
εἰρύσατο ζωστήρ τε παναίολος ἠδ᾽ ὑπένερθε
ζῶμά τε καὶ μίτρη, τὴν χαλκῆες κάμον ἄνδρες.”
Tὸν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη κρείων Ἀγαμέμνων·
“αἲ γὰρ δὴ οὕτως εἴη,φίλος ὦ Μενέλαε·
ἕλκος δ᾽ ἰητὴρ ἐπιμάσσεται ἠδ᾽ ἐπιθήσει
φάρμαχ᾽,ἅ κεν παύσῃσι μελαινάων ὀδυνάων.”
,καὶ Ταλθύβιον,θεῖον κήρυκα,προσηύδα·
“Ταλθύβι᾽, ὅττι τάχιστα Μαχάονα δεῦρο κάλεσσον,
φῶτ᾽ Ἀσκληπιοῦ υἱὸν,ἀμύμονος ἰητῆρος,
ὄφρα ἴδῃ Μενέλαον ἀρήϊον Ἀτρέος υἱόν,
ὅν τις ὀϊστεύσας ἔβαλεν,τόξων ἐῢ εἰδὼς,
Τρώων ἢ Λυκίων, τῷ μὲν κλέος, ἄμμι δὲ πένθος.”
Ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἄρα οἱ κῆρυξ ἀπίθησεν ἀκούσας,
βῆ δ᾽ ἰέναι κατὰ λαὸν Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων
παπταίνων ἥρωα Μαχάονα· τὸν δὲ νόησεν
ἑσταότ᾽· ἀμφὶ δέ μιν κρατεραὶ στίχες ἀσπιστάων
λαῶν, οἵ οἱ ἕποντο Τρίκης ἐξ ἱπποβότοιο.
ἀγχοῦ δ᾽ ἱστάμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
“ὄρσ᾽,Ἀσκληπιάδη,καλέει κρείων Ἀγαμέμνων,
ὄφρα ἴδῃς Μενέλαον ἀρήϊον ἀρχὸν Ἀχαιῶν,
ὅν τις ὀϊστεύσας ἔβαλεν,τόξων ἐῢ εἰδὼς,
Τρώων ἢ Λυκίων, τῷ μὲν κλέος,ἄμμι δὲ πένθος.”
Ὣς φάτο, τῷ δ᾽ ἄρα θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν ὄρινε·
βὰν δ᾽ ἰέναι καθ᾽ ὅμιλον ἀνὰ στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν.
ἀλλ᾽ ὅτε δή ῥ᾽ ἵκανον ὅθι ξανθὸς Μενέλαος
βλήμενος ἦν, περὶ δ᾽ αὐτὸν ἀγηγέραθ᾽ ὅσσοι ἄριστοι
κυκλόσ᾽, ὁ δ᾽ ἐν μέσσοισι παρίστατο ἰσόθεος φώς,
αὐτίκα δ᾽ ἐκ ζωστῆρος ἀρηρότος ἕλκεν ὀϊστόν·
τοῦ δ᾽ ἐξελκομένοιο πάλιν ἄγεν ὀξέες ὄγκοι.
λῦσε δέ οἱ ζωστῆρα παναίολον ἠδ᾽ ὑπένερθε
ζῶμά τε καὶ μίτρην, τὴν χαλκῆες κάμον ἄνδρες.
αὐτὰρ ἐπεὶ ἴδεν ἕλκος,ὅθ᾽ ἔμπεσε πικρὸς ὀϊστός,
αἷμ᾽ ἐκμυζήσας ἐπ᾽ ἄρ᾽ ἤπια φάρμακα εἰδὼς
πάσσε, τά οἵ ποτε πατρὶ φίλα φρονέων πόρε Χείρων.
Ὂφρα τοὶ ἀμφεπένοντο βοὴν ἀγαθὸν Μενέλαον,
τόφρα δ᾽ ἐπὶ Τρώων στίχες ἤλυθον ἀσπιστάων·
οἳ δ᾽ αὖτις κατὰ τεύχε᾽ ἔδυν, μνήσαντο δὲ χάρμης.
Ἔνθ᾽ οὐκ ἂν βρίζοντα ἴδοις Ἀγαμέμνονα δῖον,
οὐδὲ καταπτώσσοντ᾽,οὐδ᾽ οὐκ ἐθέλοντα μάχεσθαι,
ἀλλὰ μάλα σπεύδοντα μάχην ἐς κυδιάνειραν.
ἵππους μὲν γὰρ ἔασε καὶ ἅρματα ποικίλα χαλκῷ·
καὶ τοὺς μὲν θεράπων ἀπάνευθ᾽ ἔχε φυσιόωντας
Εὐρυμέδων,υἱὸς Πτολεμαίου Πειραΐδαο.
τῷ μάλα πόλλ᾽ ἐπέτελλε παρισχέμεν,ὁππότε κέν μιν
γυῖα λάβῃ κάματος,πολέας διὰ κοιρανέοντα.
αὐτὰρ ὃ πεζὸς ἐὼν ἐπεπωλεῖτο στίχας ἀνδρῶν.
καί ῥ᾽ οὓς μὲν σπεύδοντας ἴδοι Δαναῶν ταχυπώλων,